O prestixioso Instituto da Lingua Galega, pertencente á Universidade de Santiago de Compostela, a través da súa secretaria María Álvarez de la Granja, fixo honra ao seu nome. Coa charla titulada: Cal ti es, así me dis. Idiosincrasia e universalidade na fraseoloxía galega deixounos con ganas de máis, a alumnado e profesorado asistente.
María Álvarez de la Granja
A conferencia, enmarcada dentro do programa A Ponte, que pon en contacto ao alumnado coa Universidade, foi solicitada polo Departamento de Lingua Galega coa mediación da Vicedirección do noso IES.
A seguir, Mario Rodríguez Salgado, de 1º Bacharelato B, resumiranos o contido do relatorio.
Por Mario Rodríguez Salgado
A
conferenciante, María Álvarez de la Granja, do Instituto da Lingua
Galega, definiu a fraseoloxía como a disciplina lingüística que
estuda o conxunto de unidades fraseolóxicas (máis dunha palabra
fixada como un todo na memoria). Distínguense tres tipos: locucións,
refráns e fórmulas.
En
primeiro lugar, as locucións son verbos, adxectivos, adverbios ou
substantivos que funcionan como un todo expresando un mesmo
significado; por exemplo, Meteu
o zoco
nalgunha pregunta, fixo o exame ás
carreiras;
os refráns son enunciados fixados que encerran unha verdade xeral
(En
abril augas mil e todas caben nun barril, Xente nova e leña verde
todo é fume);
as fórmulas, en cambio, non teñen un valor de verdade xeral ao
empregarse só en determinadas situacións: Bo
proveito, Malo será, Agora xa foi. Marica non chores...
De
seguido, María Álvarez de la Granja relacionou a idiosincrasia coa
fraseoloxía. O primeiro concepto engloba todo o característico ou
particular da cultura dun pobo. A partir de elementos comúns dela,
como o burro (animal moi habitual en Galicia) construímos frases
feitas como Chámalle
burro ao cabalo!, Pensando morreu un burro ou
Non se ve un burro a catro pasos.
Tamén é común empregalas para tratar temas tabú: na idiosincrasia
galega abundan frases feitas como Estirar
a pata, Ir para a terra, Deixar este mundo, Pasar a mellor vida
ou Irlle
gardar os pitos ao abade
(estar a punto de morrer) nas que empregamos metáforas de conceptos
concretos e coñecidos para referirnos a un tema máis abstracto e
tabú: a morte.
Por
último, falamos de frases feitas comúns en Europa, como Lavar
as mans
ou Estar
todos no mesmo barco,
ao apareceren en textos de ampla difusión pola influencia exercida
por cregos ou xente culta da época (Biblia, fábulas antigas,
clásicos grecolatinos), e proxectouse un vídeo do programa da TVG
Ben
falado
no que Xosé Ferro Ruibal, prestixioso académico, asociaba o uso de
frases feitas con falar unha lingua de cores e, o non facelo, co
branco e negro. Este é, ao meu xuízo, un interesante punto de vista
xa que o emprego de frases feitas enriquece o noso falar e apórtanos
cultura ao tempo que coñecemos mellor a nosa idiosincrasia e os seus
aspectos máis curiosos e característicos que permiten
diferenciarnos doutras culturas. Non facelo sería un grave erro pola
nosa parte, xa que a lingua voltaríase máis común e pobre. Non
obstante, cómpre non abusar da fraseoloxía xa que a orixinalidade e
a excentricidade dalgunhas das súas frases poden convertir a nosa
fala excesivamente recargada e artificiosa.
Damos as grazas á relatora, María Álvarez de la Granja, por todo o que aprendemos e de xeito tan ameno.
Se queres saber máis: Cadernos de fraseoloxía galega
Sem comentários:
Enviar um comentário